Η τομάτα είναι ένα φυτικό είδος το οποίο προσβάλλεται από αρκετούς παθογόνους μύκητες. Οι περισσότεροι από αυτούς προσβάλουν συνήθως τις ρίζες και το λαιμό του φυτού προκαλώντας έτσι αποπληξία και νέκρωση. Η ταυτοποίηση ενός μύκητα και συγχρόνως της ασθένειας σε ένα φυτό τομάτας είναι πολύπλοκη υπόθεση και μπορεί συχνά να οδηγηθούμε σε λάθος διάγνωση. Η μεγαλύτερη πρόληψη για όλες τις ασθένειες τις τομάτας είναι το καθαρό και υγιές φυτικό υλικό.
Ριζοκτόνια:
Ο μύκητα Rhizoctonia solani προκαλεί σημαντικές καταστροφές σε όλα τα στάδια του φυτού. Στα νεαρά φυτά θα έχουν τήξη του λαιμού μαζί με καστανό μεταχρωματισμό. Ενώ στα μεγαλύτερα φυτά θα έχουμε έλκη στο σημείο του λαιμού κάτω από το έδαφος. Δυστυχώς προσβάλει σχεδόν όλα τα κηπευτικά αλλά και πολλά δέντρα. Ειδικότερα, προκαλεί καστανο-κόκκινα έλκη κάτω από την επιφάνεια του εδάφους τα οποία συχνά παρουσιάζουν σκίσιμο και εμφανίζεται ένα καφέ μυκήλιο. Η προσβολή των καρπών γίνεται με την επαφή, εμφανίζοντα ομόκεντρες κηλίδες σε χρώμα σκουριάς. Ο μύκητας ευνοείται από θερμοκρασίες γύρω στους 18C. Η αντιμετώπιση του βασίζεται στα προληπτικά μέτρα, αλλά σε περιπτώσεις προσβολών τότε απαιτείται ψεκασμός ή ριζοπότιμα με κατάλληλο μυκητοκτόνο (πχ. iprodione).
Εικόνα 1. Προσβολή από το μύκητα σε φυτό τομάτας.
Πύθιο:
Παρόμοια άλλα όχι ίδια είναι και τα συμπτώματα των προσβολών στην τομάτα από τα είδη του γένους Pythium spp. Οι μύκητες αυτοί προσβάλλουν όλα τα μέρη του φυτού. Αλλά κυρίως η προσβολή είναι στο λαιμό και στη ρίζα, ενώ δευτερευόντως προσβάλουν και τους καρπούς. Τα κύρια συμπτώματα είναι οι σήψεις στις ρίζες, το λαιμό και τους καρπούς. Οι σήψεις στο λαιμό είναι υδατώδης σκουρόχρωμες αρχικά, ενώ στην πορεία μεταχρωματίζονται σε κίτρινες και στο τέλος καστανές. Οι προσβεβλημένοι ιστοί είναι μαλακοί ενώ στο τέλος σαπίζουν και καταρρέουν (εικόνα 2). Το φυτό γενικότερα παρουσιάζει το σύνδρομο του αργού μαρασμού. Όταν η υγρασία είναι υψηλή τότε έχουμε πυκνό βαμβακώδες μυκήλιο στην περιοχή γύρω από την προσβολή. Σε περίπτωση που γίνει διαπίστωση προσβολής πρέπει τα φυτά αυτά να καταστραφούν με μεγάλη προσοχή, απαιτείται άμεσα ριζοπότισμα με διασυστηματικό μυκητοκτόνο. Η υψηλή υγρασία εδάφους λειτουργεί υπέρ του μύκητα.
Εικόνα 2. Προσβολή ριζών και βλαστού από το μύκητα γένους Pythium spp.
Περονόσπορος:
Ο βασιλιάς των ασθενειών της τομάτας αλλά και των περισσότερο σολανοειδών, είναι ο περονόσπορος. Η ασθένεια οφείλεται στο μύκητα Phytopthora infestans, έχει ταχύτατη μετάδοση μέσα στο λαχανοκομείο και μπορεί να προκαλέσει τρομερές καταστροφές. Ο Μύκητας προσβάλει όλα τα μέρη του φυτού και σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης του. Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι οι κηλίδες που γίνονται στην πάνω επιφάνεια των φύλλων αρχικά με χρώμα κίτρινο-λευκό και μετά σκούρο καστανό (εικόνα 3). Στην κάτω επιφάνεια των φύλλων διακρίνονται οι λευκές εξανθήσεις, δηλαδή οι κονιδιοφόροι του μύκητα. Η μεταφορά του μύκητα γίνεται με το νερό και τον αέρα, η υψηλή σχετική υγρασία και η χαμηλή θερμοκρασία της νύχτας επιδεινώνουν πάρα πολύ την κατάσταση. Η αντιμετώπιση της ασθένειας μπορεί να γίνει με μείωση της σχετικής υγρασίας της νύχτα, αλλά και αποφυγή διαβροχής της φυλλικής επιφάνειας. Η χημική καταπολέμηση μπορεί να είναι είτε προληπτική είτε θεραπευτική μετά την προσβολή, τα κατάλληλα σκευάσματα είναι το fosetyl-al.
Εικόνα 3. Προσβολή από περονόσπορο σε σημαντικό βαθμό.Αδρομύκωση:
Η αδρομύκωση οφείλεται κυρίως σε δύο εξαιρετικά ζημιογόνους μύκητες, τον Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici και τον Verticillium dahliae. Σε γενικές γραμμές η φυσιολογία αυτών των μυκήτων είναι παρόμοια. Αφού προσβάλουν το φυτό από το ριζικό σύστημα εγκαθίστανται μέσα στα αγγεία του ξύλου εμποδίζοντας την κυκλοφορία των χυμών του φυτού, δηλαδή προκαλούν "έμφραγμα". Τα φυτά αυτά παραμένουν καχεκτικά και στην πορεία ξηραίνονται. Τα κύρια συμπτώματα είναι η χλώρωση ή ο μαρασμός των φύλλων ή μέρους αυτών, ενώ στα παλαιότερα φύλλα έχουμε μεσονεύρια χλώρωση, τα φυτά γίνονται καχεκτικά και στο τέλος ξηραίνονται. Ακόμα, χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο μεταχρωματισμός των αγγείων των βλαστών. Η ασθένεια μεταφέρεται με μολυσμένο φυτικό υλικό, με το έδαφος κυρίως λόγο τραυματισμό των ριζών από ανθρώπινη ενέργεια, με την άρδευση και με τα περσινά μολύσματα. Η χημική αντιμετώπιση είναι πολύ δύσκολη έως ανύπαρκτη, πρέπει να τηρούνται προληπτικά μέτρα, όπως η καταστροφή των φυτικών υπολειμμάτων και η αμειψισπορά, ηλιαπολύμανση και η χρησιμοποίηση ανθεκτικών ποικιλιών.
Εικόνα 4. Φουζαρίωση, διακρίνεται ο μεταχρωματισμός στα αγγεία.
Οι παραπάνω ασθένειες είναι οι σημαντικότερες κατά την κρίση μας στον Ελλαδικό χώρο, η ταυτοποίηση των ασθενειών πρέπει να γίνεται πάντα από ειδικό γεωπόνο.
Τα Πύθια,οι φυτόφθορες και οι περονόσποροι ΔΕΝ είναι μύκητες!! Ανήκουν στο βασίλειο των Χρωμίστων (Οωμύκητες) και όχι σε αυτό των Μυκήτων!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΌντως ανώνυμος έχεις δίκιο, οι ωομύκτητες διαφοροποιούνται από το βασίλειο των μυκήτων αλλά μέχρι πρόσφατα άνηκαν σε αυτό το βασίλειο, για αυτό και σε όλα τα βιβλία φυτοπροστασίας τις ασθένειες αυτές θα τις βρεις κάτω από κεφάλαιο μυκητολογικές ασθένειες.
ΑπάντησηΔιαγραφήκαλημερα σας, θα παρακαλουσα για την βοηθεια σας. Πηρα πριν μια εβδομαδα 2 ριζες ντοματες απο φυτωριο υψους περιπου 30εκ. Οταν τις φεραμε σπιτι την αλλη μερα που τις μεταφυτευσαμε σε ξεχωριστα η καθεμια σε ζαρντινιερα μεγαλη, παρατηρησα οτι χαμηλα στο κορμο της ντοματιας, ειχε κατι εξογκωματα, σαν σπυρια. Μερικα πιο χονδρα και αλλα πιο λεπτα και πεταχτα. Μετα απο μια εβδομαδα παρατηρω οτι εχουν ανεβει προς τα πανω, χωρις να εχουν επιρρεασει ουτε το χρωμα των φυλλων, ουτε των καρπων, ετσι τουλαχιστον μου φαινεται. Εψαξα μεσω ιντερνετ αλλα δεν βρηκα κατι να μοιαζει με την περιπτωση, μηπως θα μπορουσατε ναμε βοηθησετε; Ευχαριστω εκ των προτερων
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτά τα μικρά εξογκώματα δεν είναι κάτι το ανησυχητικό. Από αυτά τα σημεία είναι που αν βρεθούν κάτω από κατάλληλες συνθήκες θα βγουν νέες ρίζες.
Διαγραφήσωστό Greko, αλλά αυτές οι εναέριες ρίζες δείχνουν κ ότι πιθανόν να υπάρχει υπερβολική υγρασία στο έδαφος.
Διαγραφήσας ευχαριστω παρα μα παρα πολυ. επισης κλαδευσα μερικα απο τα φυλλα, ελαχιστα ειχαν ξεραθει και λιγα κιτρινισει, χαμηλα στην διακλαδωση, ελπιζω να μην τις διελυσα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΛογικά θα πρόκειται για τις κοτυληδόνες, μην ανησυχείτε. Προσοχή όμως τα φύλλα να τα αφαιρείτε προσεκτικά, για να μην δημιουργούνται πληγές (καλύτερα με ένα κλαδευτήρι ή ψαλιδάκι) και καλό είναι να ψεκάζουμε με ένα υγρό χαλκό μετά από κάθε κλάδεμα.
ΔιαγραφήΚαλησπερα,παρατηρησα οτι οι ριζες της ντοματας στο κατω μερος της γλαστρας μαυρισαν τελειως ,το φυτο ομως αναπτυσεται κανονικα .Ειναι καποια αρρωστια?
ΑπάντησηΔιαγραφήΕφόσον το φυτό αναπτύσσετε κανονικά δεν νομίζω να υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
ΔιαγραφήΤο αναφερω μονο επειδη μαυρισαν οι ριζες απο το κατω μισο μερος ,ισως σαπισαν η κατι παρομοιο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτείλτε μας μερικές φωτογραφίες στο email για να δούμε αν πρόκειται για κάποια μυκητολογική ασθένεια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα σε όλους!!!Θα ήθελα τις γνώμες σας σχετικά με ένα πρόβλημα που έχω στην καλλιέργεια μου (είμαι αγρότης και στην Ορεινή Κορινθία 6.500 φυτά ντομάτας 2.500 TROY F1 και 4.000 ALLIANCE F1)τα φυτά τα έφτιαξα μόνος μου σε σπορείο τηρώντας όλους τους κανόνες απολύμανσης κλπ.το πρόβλημα μου παρουσιάστηκε μετά από 2 εβδομάδες που μεταφυτεύθηκε στο χωράφι,τότε άρχιζαν ξαφνικά να νεκρώνουν ακαριαία φυτά ΜΟΝΟ στην TROY F1 και έκτοτε έχω πετάξει πάνω από 150 φυτά ενώ το πρόβλημα συνεχίζεται καθημερινά και παρότι έκανα απολύμανση μέσω του ριζοποτίσματος με FRUTON και NEOTOPSIN στα φυτά που βγάζω παρατηρούσα αρχικά σήψη του λαιμού στο σημείο πάνω από το έδαφος ενώ τις τελαιυταίες μέρες βλέπω καφέ στα αγγεία όταν σχίζω το φυτό,τι μπορεί να είναι τελικά?τήξη του λαιμού?φουζάριο?ριζοκτονία?και τι άλλο να κάνω για να μην συνεχιστεί το πρόβλημα,να σημειώσω εδώ ότι τα υπόλοιπα φυτά ακόμα και δίπλα σε αυτά που νεκρώνονται είναι άριστα με πλήρη ανθοφορία,ανάπτυξη κτλ.....Ευχαριστώ προκαταβολικά για τις απαντήσεις-βοήθειες!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτείλε μας το ίδιο μήνυμα στη διεύθυνση agrohelp.email@gmail.com γιατί αν σου προτείνω φάρμακα από εδώ θα φανεί σαν να κάνω διαφήμιση.
ΔιαγραφήΚαλησπερα,θα θελα και γω να μαθω για τη σηψη του λαιμου και το καφε χρωμα των ριζων .
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπερα σας!! Ειμαι αγροτης στη φθιωτιδα.Εχω φυτευσει συνολικα 6000 φυτα αυτοκλαδευομενης τοματας,4000 φυτα πρωιμα και 2000 οψιμα,στο ιδιο αγροτεμαχιο.Τα οψιμα ειναι πολυ καλα,τα πρωιμα επισης εχουν αρκετη καρποφορια,το μονο που παρατηρω ειναι οτι στις πρωιμες παροτι εχει αρκετη καρποφορια,τα φυλλα εχουν μετριο χρωμα,ελαχιστα φυτα εχουν 3-4 φυλλα κιτρινα στη βαση του κορμου μολις πανω απο το εδαφος και καποια φυλλα στην κορυφη των μερικων φυτων,κυριως ειναι νεαρα,εχοιυν περιστρεψει το κατω μερος προς τον ηλιο,δηλαδ αναποδα απ' οτι πρεπει να ειναι(δεν εννοω καρουλιασμα,απλη περιστροφη).ειναι κατι ανησυχητικο? Ευχαριστω πολυ!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν μπορείς στείλε μας μερικές φωτογραφίες από τα φύλλα και την συνολική εικόνα του φυτού
ΔιαγραφήΕμένα η ντομάτα σαπίζει στο κορμό σαν φουζαριο, όταν την ξεριζωνω είναι λευκι τη μηκιτας είναι
ΑπάντησηΔιαγραφή