Οι φερομόνες είναι χημικές ουσίες τις οποίες απελευθερώνουν τα ζώα και τα έντομα και τις χρησιμοποιούν σαν μηνύματα για να επικοινωνήσουν μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους. Μπορεί να χωριστούν σε φερομόνες κινδύνου (εκλύονται για να προειδοποιήσουν για επερχόμενο κίνδυνο), φερομόνες εντοπισμού τροφής και σεξουαλικές φερομόνες (για προσέλκυση ατόμου του αντίθετου φύλου).
Στα έντομα οι φερομόνες αναγνωρίζονται από τις αντένες στο κεφάλι. Μερικές φερομόνες όπως οι σεξουαλικές φερομόνες μπορεί να παραμείνουν ενεργές στο ίδιο σημείο για μέρες, ενώ άλλες, όπως οι φερομόνες κινδύνου έχουν πιο μικρή διάρκεια ζωής.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναγνωριστεί φερομόνες από αρκετά διαφορετικά είδη εντόμων, μεταξύ των οποίων και στα περισσότερα από τα οποία έχουν οικονομική σημασία όπως, Lobesia botrana (Ευδεμίδα), Cydia pomonella (Καρποκάψα) και Tuta absoluta.
Χρησιμοποίηση φερομονών
Οι φερομόνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με 3 διαφορετικούς τρόπους:
1. Η πιο σημαντική εφαρμογή τους είναι για την παρακολούθηση του πληθυσμού των εντόμων. Τοποθετούμε τις φερομόνες μέσα σε παγίδες τύπου Δέλτα (Delta traps) τις οποίες παρακολουθούμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα σημειώνοντας κάθε φορά πόσα νέα έντομα παγιδεύονται μέσα. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να καταλάβουμε πότε εμφανίζεται κάθε καινούργια γενεά εντόμου και ανάλογα με το έντομο και πόσα παγιδεύονται μέσα, μπορούμε να κρίνουμε πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος για ψεκασμό έτσι ώστε να μην ξεπερνούμε το ΕΟΖ (Επίπεδο Οικονομικής Ζημιάς).
Εικόνα 1: Χρησιμοποίηση παγίδων τύπου Δέλτα για την παρακολούθηση του πληθυσμού της ευδεμίδας της Αμπέλου
2. Η δεύτερη εφαρμογή φερομονών είναι αυτή της μαζικής παγίδευσης εντόμων. Χρησιμοποιούμε λεκάνες με μεγάλη επιφάνεια μέσα στις οποίες τοποθετούμε νερό και σαπούνι (για να σπάσει η επιφανειακή τάση του νερού) στην οποία στο κέντρο, πάνω από την επιφάνεια του νερού, τοποθετούμε την φερομόνη. Με αυτό τον τρόπο αφαιρούμε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού των εντόμων μειώνοντας την πυκνότητα του πληθυσμού. Ταυτόχρονα με την συχνή παρακολούθηση των παγίδων μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη του πληθυσμού των εντόμων.
Εικόνα 2: Τοποθέτηση λεκανών με νερό για την μαζική παγίδευση Tuta absoluta σε καλλιέργεια τομάτας
3. Μια τρίτη μέθοδος είναι η χρησιμοποίηση τους για την αναστάτωση του ζευγαρώματος των εντόμων. Φερομόνες τοποθετούνται σε αρκετά και διάφορα σημεία ανάμεσα στην καλλιέργεια μας, πλημμυρίζοντας την έτσι με ψεύτικες φερομόνες θηλυκών εντόμων. Τα αρσενικά έντομα νομιζόμενα ότι η φερεμόνη προέρχεται από τα θηλυκά, τρέχουν αμέσως να ζευγαρώσουν. Αυτό προκαλεί μια μείωση της αναπαραγωγής μεταξύ των εντόμων και ακολούθως αυτό έχει επιπτώσεις στον πληθυσμό τους.
Φερομόνες για ποιά βασικά έντομα που προσβάλλουν τις καλλιέργειες κυκλοφορούν σήμερα (ευρέως) στην αγορά και σε τι επίπεδα κυμαίνονται οι τιμές τους?
ΑπάντησηΔιαγραφήΦερομόνες υπάρχουν σχεδόν για όλα έντομα που έχουν οικονομική σημασία. Για ποιες καλλιέργειες ενδιαφέρεστε; Στοιχίζουν από όσο γνωρίζω γύρω στα 15-20 ευρώ το ζεύγος.
Διαγραφήαλεξης. ΓΙΑ το λευκο σκουλικακι θα γραψη καποιος ???
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια το πράσινο σκουλήκι
ΑπάντησηΔιαγραφή