Πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα από τον ΕΛΓΑ

Το χαλάζι αποτελεί το φόβο και τον τρόμο των αγροτών, όπου και αν πέσει προκαλεί τεράστιες καταστροφές. Η περίοδος της άνοιξης που διανύουμε συνοδεύεται από μεγάλη αστάθεια στην ατμόσφαιρα, αυτή η αστάθεια προκαλεί δυνατές καταιγίδες οι οποίες συχνά συνοδεύονται και από χαλάζι. Ο ΕΛΓΑ προσφέρει μερικούς τρόπους αντιμετώπισης όπως είναι τα αντιχαλαζικά δίχτυα και τα κανόνια ηχοβολής που υπάρχουν στο έδαφος  παράγοντας υπερήχους που μετριάζουν το μέγεθος του χαλαζόκοκου. Ωστόσο, η σημαντικότερη προστασία παρέχεται εξ' ουρανών. Στα χωριά της Πέλλας και της Ημαθίας, μόλις πλησιάζει καταιγίδα όλοι κάνουν ησυχία, όχι για να ακούσουν τα μπουμπουνητά, αλλά τον ήχο από τον κινητήρα των αεροσκαφών του ΕΛΓΑ. Μόλις ακουστεί το βουητό όλοι ανακουφίζονται αναφωνώντας τα "τσακάλια" σηκώθηκαν, εννοώντας τους πιλότους που θα ορμήξουν στην καταιγίδα για να μειώσουν τον κίνδυνο χαλαζόπτωσης. 

Τι είναι όμως αυτό το πρόγραμμα και τι επιτυγχάνει; Η Agro-help.com επικοινώνησε με το Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών (ΚΕ.Μ.Ε.) και ζητήσαμε πληροφορίες για το πρόγραμμα. Οι άνθρωποι του ΚΕ.Μ.Ε. ανταποκρίθηκαν αμέσως στο κάλεσμα μας και τους ευχαριστούμε πολύ. Το παρακάτω κείμενο συντάχθηκε με σκοπό να εξηγήσει όσο πιο απλά γίνεται το πρόγραμμα Εναέριας Χαλαζικής Προστασίας του ΕΛΓΑ. 

Το Εθνικό Πρόγραμμα Χαλαζικής Προστασίας με Εναέρια μέσα εφαρμόζεται από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.) και την αρμόδια υπηρεσιακή μονάδα Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών που εδρεύει στο Αεροδρόμιο Μακεδονία. Σκοπός του Προγράμματος είναι η προστασία των καλλιεργειών από το χαλάζι σε πεδινές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας καλύπτοντας έκταση πέντε εκατομμυρίων στρεμμάτων.

Η υλοποίησή του βασίζεται στην εξειδικευμένη μετεωρολογική πρόγνωση εμφάνισης χαλαζοφόρων καταιγίδων, στα μετεωρολογικά Radar που τις ανιχνεύουν και τις καταγράφουν και σε ειδικά εξοπλισμένα αεροσκάφη με συστήματα εκτόξευσης ή πυροδότησης φυσιγγίων Ιωδιούχου Αργύρου. Τα αεροσκάφη αυτά με την καθοδήγηση από το μετεωρολόγο ελεγκτή Radar, εκτελούν πτήσεις σποράς ελευθερώνοντας τεχνητούς πυρήνες από Ιωδιούχο Άργυρο στα καταιγιδοφόρα νέφη.

Οι χαλαζόκοκκοι είναι αποτέλεσμα της παγοποίησης νεφοσταγονιδίων σε κατάσταση υπέρψυξης, πάνω σε πυρήνες παγοποίησης, δηλαδή σε κομμάτια παγοκρυστάλλων ή παγοποιημένα νεφοσταγονίδια. Σύμφωνα με το εννοιολογικό μοντέλο του "αυξημένου ανταγωνισμού" με την εισαγωγή στο νέφος τεχνητών πυρήνων που ανταγωνίζονται τους φυσικούς για το διαθέσιμο υπέρψυχρο νερό, σχηματίζονται χαλαζόκοκκοι με μικρότερο μέγεθος αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα να λιώσουν κατά τη διάρκεια της πτώσης τους, φθάνοντας στο έδαφος ως βροχή.

Η στατιστική αξιολόγηση του Προγράμματος έδειξε ποσοστά επιτυχίας από 35% έως και 72% στις παραμέτρους, όπως η μέση διάμετρος χαλαζοκόκκου, η κινητική του ενέργεια κ.ά., ενώ η οικονομική αξιολόγηση ότι τα ποσά αποζημιώσεων που καταβάλλονται για ζημιές από χαλάζι στις αγροτικές καλλιέργειες περιορίζονται κατά 58,2% και οι πληγείσες εκτάσεις κατά 30,3%.

Το κείμενο μας παραχώρησε ο Κύριος Τσαγκαλίδης Ευάγγελος, προϊστάμενος του Κέντρου μετεωρολογικών εφαρμογών που εδρεύει στο αεροδρόμιο Μακεδονία.

Εικόνα. Ακρόκαυστα φυσίγγια τεχνητών πυρήνων

Εμείς στην Agro-help.com θεωρήσαμε υποχρέωση μας να συντάξουμε αυτό το άρθρο για να ευχαριστήσουμε αυτούς τους ανθρώπους που κάθε μέρα και νύχτα δίνουν το δικό τους αγώνα με τα ακραία καιρικά φαινόμενα για να σώσουν τις παραγωγές μας από το χαλάζι.