Απαιτούμενες ώρες κρύου από τα οπωροφόρα (ψυχροώρες)

Ακούμε πολλές φορές την έκφραση, κάνει βαρύ χειμώνα, άρα κοιμούνται καλά τα δένδρα, ή φέτος δεν έπιασαν τα ροδάκινα γιατί είχαμε μαλακό χειμώνα. Βασικά, είναι σωστές και οι δύο απόψεις. 

Κάθε φθινόπωρο, τα φυλλοβόλα οπωροφόρα κυρίως, μπαίνουν σε μία διαδικασία ανάπαυσης και προστασίας από τις συνθήκες του χειμώνα. Αυτή η διαδικασία γίνεται ανελλιπώς κάθε χρόνο καθώς είναι απαραίτητη για την σωστή και εύρυθμη λειτουργία του δένδρου. 

Αρχικά, από τα μέσα του Σεπτέμβρη, τα φυτά λαμβάνουν μήνυμα μέσω της μείωσης της διάρκειας της ημέρας, καθώς και από τη μείωση των θερμοκρασιών ότι "μπαίνουμε" στο χειμώνα. Άμεσα ξεκινάει η παραγωγή ορμονών για την εκκίνηση του ληθάργου και το σταμάτημα της βλάστησης. 

Η ροδακινιά απαιτεί ομαλή είσοδο στον χειμώνα, καθώς ακραίες θερμοκρασίες τον Νοέμβριου μπορούν να καταστρέψουν τους ανθοφόρους οφθαλμούς. Δηλαδή, αν ο πρώτος παγετός είναι κάτω από -5 τότε επειδή οι οφθαλμοί δεν έχουν σκληραγωγηθεί αρκετά προκαλείται ζημιά. 

Όταν ξεκινήσει η μαζική φυλλόπτωση τότε τα δένδρα έχουν πλέον τη μέγιστη συγκέντρωση των ορμονών αυτών και έχει ξεκινήσει ο λήθαργος. Οι ορμόνες αυτές αποτελούν το βασικό κορμό του ενδογενούς ληθάργου και λειτουργούν σαν χρονόμετρο έως ότου τελειώσει ο χειμώνας. 

Για να επέλθει το "ξύπνημα" των ανθοφόρων και βλαστοφόρων οφθαλμών απαιτείται να καταλυθούν αυτές οι ορμόνες. Η πολύπλοκη αυτή βιοχημική διαδικασία απαιτεί κρύο. Ειδικότερα, τα φυτά ανάλογα με το είδος και την ποικιλία απαιτούν από 150 έως 1400 ώρες ψύχους για να βγουν από το λήθαργο. Ψύχος θεωρείται η θερμοκρασία κάτω των 7 βαθμών κελσίου. Ενώ από 7 έως 16 βαθμούς Κελσίου το μέτρημα

Φυσικά μόλις συμπληρωθούν οι ώρες δεν ξεκινάει η έκπτυξη των οφθαλμών καθώς υπάρχει και ένας ακόμα μηχανισμός ληθάργου ο οποίος δεν επιτρέπει την έκπτυξη αν δεν επέλθουν οι κατάλληλες ώρες φωτός και θερμοκρασίας. Έτσι με αυτούς του μηχανισμούς θωρακίζεται η προστασία των οφθαλμών το χειμώνα καθώς και η σωστή ανάπτυξη τους αργότερα. 

Ενδεικτικά μπορούμε να πούμε ότι οι ροδακινιές ανάλογα και με την ποικιλία απαιτούν 200-1000 ώρες ψύχους ενώ κάποιες ποικιλίες κερασιάς απαιτούν έως και 1400 ώρες ψύχους. Έτσι πρέπει να αποφεύγεται η φύτευση ποικιλιών που απαιτούν πολλές ώρες ψύχους σε περιοχές με ήπιο και ζεστό χειμώνα.